Skip to content

Fy mhrofiad yn dysgu sgil Cerameg newydd.

Elin Hughes
Elin Hughes

Pan ddaw amser tymor i ben a gwyliau’r haf ar y gorwel mae’n hawdd teimlo’n rhwystredig fel myfyrwraig cerameg; oni bai eich bod yn ddigon ffodus i gael stiwdio gartref, fel y gwnes i, mynd adref a chyfrif y dyddiau nes bod gennych chi olwyn daflu neu gyfle i gynnau odyn eto.

Ond nid oes rhaid i ddiwedd y tymor oedi o ran dysgu sgiliau newydd. Yn fy mhrofiad i os ydych chi’n frwdfrydig, mae crochenwyr yn aml yn fwy na pharod i ddangos chi o gwmpas eu stiwdios neu eich galluogi chi i’w helpu gyda thanio.

Weithiau mae rhai hefyd yn cynnig gweithdai. Yn aml, mae’r rhain yn ddrud, ond os ydych chi’n lwcus, weithiau gallwch ddod o hyd i un am bris rhesymol ar gyllideb myfyrwyr fel y gwnes i yr haf diwethaf.

, Fy mhrofiad yn dysgu sgil Cerameg newydd., CARDIFF MET BLOG
Gwaith coed prydferth wedi’i danio a grëwyd gan Joe.

Ym mis Gorffennaf 2018 treuliais benwythnos yn dysgu sut i adeiladu odyn bren gyda’r crochenydd Joe Finch a grwp bach o grochenwyr eraill yn Sir Benfro.

Cefais i brofiad o danio coed tra ar raglen gyfnewid Erasmus yn Gothenburg. Yn awyddus i ddysgu mwy am y broses draddodiadol hon, roeddwn wedi darganfod y cwrs adeiladu odyn wedi’i hysbysebu ar-lein.

Roedd Linda Unsworth, crochenydd ym Mynyddoedd y Preseli, wedi gofyn i Joe am gymorth i adeiladu ei ddyluniad ar gyfer odyn tan yn ei gardd. Roedd hi eisoes wedi dod o hyd i’r deunyddiau a’r offer-ein tasg ni oedd ei roi at ei gilydd.

, Fy mhrofiad yn dysgu sgil Cerameg newydd., CARDIFF MET BLOG
Rhoddodd model lego Joe y templed perffaith i ni ar gyfer yr odyn!

Gan weithio o fodel lego Joe, cyfarwyddodd ni sut i adeiladu’r briciau o sylfaen goncrit, gan leinio tu mewn i’r blwch tân gyda briciau tân trwm, cadarn a’r siambr odyn gyda briciau ysgafn wedi’u hinswleiddio. Yn y blychau tân fe osodon ni fariau tân y byddai’r boncyffion yn syrthio arnynt ac yn cynnau yn y tân.

Pan oedd y siambr odyn tua dau fetr oddi ar y ddear, fe wnaethom ddefnyddio hen bren siâp D a thair haen o frics wedi’u hinswleiddio wedi’u torri ar onglau i wneud bwa. Gorchuddiwyd yr haen allanol gan frics coch molar hardd inswleiddio wedi’u hadfer o hen odyn.

, Fy mhrofiad yn dysgu sgil Cerameg newydd., CARDIFF MET BLOG
Adeiladu’r blwch tân.

Er nad oedd adeiladu’r haenau brics yn ol haen yn waith anodd, roedd torri brics i greu tyllau pyllau yn fwy cumhleth,ac roedd angen llawer o saim penelin ar grafu’r hen forter oddi ar y briciau a adferwyd. Cefais fy syfrdanu o weld yr odyn yn cymryd siap mor gyflym dros gyfnod o ddau ddiwrnod yn unig.

Gan weithio gyda’n gilydd fel tîm o grochenwyr a mwynhau cacennau pobi cartref Linda, fe wnaethom ni sgwrsio am yr hyn oedd wedi ein denu i ni weithio mewn clai. Roedd gan un o’r crochenwyr ofod stiwdio yn Kiln Rooms yn Llundain, roedd un arall yn feddyg mewn microbioleg bwyd ac mae gan Joe ei hun brofiad o adeiladu odynau ledled y byd gan gynnwys India a De Affrica.

, Fy mhrofiad yn dysgu sgil Cerameg newydd., CARDIFF MET BLOG
Odyn bron wedi’i orffen!

Er ein bod yn dod o gefndiroedd amrywiol, roedd yn ailgadarnhau’r pŵer sydd gan glai i ddod â phobl at ei gilydd fel hyn.

Mae deall yn well sut mae odynau yn gweithio wedi rhoi’r hyder i mi newid o danio trydan i ddefnyddio’r odyn nwy yn y brifysgol ac i gyflawni canlyniadau gwell yn fy ngwaith fy hun. Rydw i hefyd wedi ennill y wybodaeth a’r hyder i adeiladu fy odyn fy hun un diwrnod, gobeithio, er mwyn i mi allu rhannu fy nghariad at y broses tanio ddeinamig hon.

, Fy mhrofiad yn dysgu sgil Cerameg newydd., CARDIFF MET BLOG
Deuthum yn ôl o wyliau’r haf gyda hyder newydd ar ôl dysgu sgiliau newydd.

Mae cymryd rhan mewn prosiectau fel y rhain yn eich amser eich hun yn dod yn ffordd wych o wneud cysylltiadau a dysgu am sut mae eraill sy’n gweithio mewn cerameg yn gwneud bywoliaeth. Rwy’n dal i fod mewn cysylltiad â chyd-grochenwyr o’r gweithdy bron i flwyddyn yn ddiweddarach.